Calexico grubunun 2008 yılında
çıkardığı "Carried To Dust" albümü "Victor Jara's Hands"
şarkısıyla açılır. Peki kimdir Victor Jara?
Victor Lidio
Jara Martinez 23 Eylül 1932 yılında Santiago'nun dışındaki küçük bir köy olan
Loquen'de yoksul bir köylü çocuğu olarak dünyaya geliyor. Jara daha küçük bir
çocukken alkolik babası babası evi terk ediyor. Annesinin büyük emek harcayarak
büyüttüğü Jara'nın, şarkı söylemesinde annesinin payı büyük olacaktır. Annesi
de şarkı söyleyip gitar çalmış ve Şili halk müziğini oğluna öğretmiştir.
Annesinin ölümünden sonra ilahiyat okumaya karar veriyor ama dine olan inancını
yitirerek okul bittikten sonra rahiplik yapmıyor. Ufak tefek işlerden sonra
askere gidiyor.
Askerlik dönüşü,
Şili Üniversitesi'nde Tiyatro Okulu'na giriyor. Burada hem oyunlar yönetmeye
başlıyor, hem de Şili Üniversitesi korosuna giriyor. Bu süreçte Nueva Cancion
(Yeni Şarkı) akımının kurucusu olan Violetta Parra ile tanışıyor ve Afrika
kültürleriyle kaynaştırarak "Yeni Şarkı"yı oluşturuyor. Yeni Şarkı
kısa zamanda emperyalizmin ve sömürgeciliğin karşısında bir simge haline
geliyor. Jara, Violeta Parra'dan çok etkileniyor, Parra Santiago'da küçük bir
cafe sahibi ve geleneksel Şili halk müziği hayranı olan bir sanatçıdır, hayatı
mücadele ile geçen bu kadın çok genç yaşında intihar eder. Parra'nın ölümü
Jara'yı çok etkiler.
Zamanla
Jara'nın şarkıları halk arasında söylenmeye başlar. 1966 yılında ilk albümünü
çıkartır, takip eden yıllarda tiyatroda yönetmen olarak çalışır, ancak
şarkılarına ve politik hayatında gitgide daha fazla zaman harcar. Jara, 1970
seçimlerinde Şili'deki sol muhalefetin sesi Unidad Popular (Halkın Birliği) ve
Salvador Allende'yi destekliyor. Victor Jara ülkesinde olup biten politik olaylara da seyirci kalmaz. 1970 yılında tiyatroyu
terk eder ve tamamen müziğe yoğunlaşır. Fabrikalarda,
tarlalarda, okullarda dilden dile dolaşan şarkıların hüzünlü sesi Victor Jara, Şili kültür ve
müziğinde son derece önemli bir isim olur. Hayatı ve müziği ülkesinin aynası
olmuş, içinde yaşadığı zamanı ve felsefesini yansıtmıştır.
Victor Jara, diğer şarkıcılarla birlikte
Salvador Allende ve sol partilerini birleştiği bir hareket olan Unidad Popular
yararına birçok konser verir. 11 Eylül 1973′de Augusto Pinochet’nin
gerçekleştirdiği darbe sırasında, Victor Jara Teknik Üniversite ‘deki işi başında
tutuklanır ve birçok arkadaşı gibi Estadio Chile’de (Şili stadyumu) işkence
görür.
O işkence anları tarihin en büyük kara lekelerinden
biridir. Onu herkesten ayırıp dövüyorlar. Bileklerini ve
ellerindeki tüm kemikleri kırıyorlar. Sonra alay edercesine eline bir gitar
verip “şimdi çal bakalım” diyorlar. Kırık elleri ve gözlerinden dökülen
yaşlarla Unitad Popular’ın ünlü marşı,
"Venceremos"u söylemeye başlar:
Venceremos!
Kıralım zincirlerimizi!
Venceremos!
Zulme ve yoksulluğa paydos!
Biz kazanacağız…
Stadyumdaki kalabalık büyük bir
coşkuyla ona eşlik etmeye başlıyor. Jara'nın katili
olarak tarihe geçen "Prens" lakaplı Edwin Dimter Bianchi, Jara'nın
kafasını dipçikle parçalar. Bedenini delik deşik ederler. Parmaklarını keserek
tribünlerin önüne asarlar. Jara artık direnişin simgesi olmuştur. Elbette söylediği
şarkı "Venceremos" da. Victor Jara'nın işkence edilmiş, 44 mermiyle
delik deşik edilmiş bedeni dört gün sonra Santiago Mezarlığı yakınlarında
bulunuyor ve eşi Joan tarafından toprağa veriliyor.
Jara’nın katledildiği stadyumun
ismi 2003’te Victor Jara Stadyumu
olarak değiştiriyor. Sadece bir nota bile o kanlı diktatörlerin korkulu rüyası
olabiliyor. İşte müziğin gücü.
Calexico - Victor Jara's Hands
0 yorum:
Yorum Gönder