25.09.2014

Victor Jara'nın Elleri




Calexico grubunun 2008 yılında çıkardığı "Carried To Dust" albümü "Victor Jara's Hands" şarkısıyla açılır. Peki kimdir Victor Jara? 

Victor Lidio Jara Martinez 23 Eylül 1932 yılında Santiago'nun dışındaki küçük bir köy olan Loquen'de yoksul bir köylü çocuğu olarak dünyaya geliyor. Jara daha küçük bir çocukken alkolik babası babası evi terk ediyor. Annesinin büyük emek harcayarak büyüttüğü Jara'nın, şarkı söylemesinde annesinin payı büyük olacaktır. Annesi de şarkı söyleyip gitar çalmış ve Şili halk müziğini oğluna öğretmiştir. Annesinin ölümünden sonra ilahiyat okumaya karar veriyor ama dine olan inancını yitirerek okul bittikten sonra rahiplik yapmıyor. Ufak tefek işlerden sonra askere gidiyor.


Askerlik dönüşü, Şili Üniversitesi'nde Tiyatro Okulu'na giriyor. Burada hem oyunlar yönetmeye başlıyor, hem de Şili Üniversitesi korosuna giriyor. Bu süreçte Nueva Cancion (Yeni Şarkı) akımının kurucusu olan Violetta Parra ile tanışıyor ve Afrika kültürleriyle kaynaştırarak "Yeni Şarkı"yı oluşturuyor. Yeni Şarkı kısa zamanda emperyalizmin ve sömürgeciliğin karşısında bir simge haline geliyor. Jara, Violeta Parra'dan çok etkileniyor, Parra Santiago'da küçük bir cafe sahibi ve geleneksel Şili halk müziği hayranı olan bir sanatçıdır, hayatı mücadele ile geçen bu kadın çok genç yaşında intihar eder. Parra'nın ölümü Jara'yı çok etkiler.

Zamanla Jara'nın şarkıları halk arasında söylenmeye başlar. 1966 yılında ilk albümünü çıkartır, takip eden yıllarda tiyatroda yönetmen olarak çalışır, ancak şarkılarına ve politik hayatında gitgide daha fazla zaman harcar. Jara, 1970 seçimlerinde Şili'deki sol muhalefetin sesi Unidad Popular (Halkın Birliği) ve Salvador Allende'yi destekliyor. Victor Jara ülkesinde olup biten politik olaylara da seyirci kalmaz. 1970 yılında tiyatroyu terk eder ve tamamen müziğe yoğunlaşır. Fabrikalarda, tarlalarda, okullarda dilden dile dolaşan şarkıların hüzünlü sesi Victor Jara, Şili kültür ve müziğinde son derece önemli bir isim olur. Hayatı ve müziği ülkesinin aynası olmuş, içinde yaşadığı zamanı ve felsefesini yansıtmıştır.

 
Victor Jara, diğer şarkıcılarla birlikte Salvador Allende ve sol partilerini birleştiği bir hareket olan Unidad Popular yararına birçok konser verir. 11 Eylül 1973′de Augusto Pinochet’nin gerçekleştirdiği darbe sırasında, Victor Jara Teknik Üniversite ‘deki işi başında tutuklanır ve birçok arkadaşı gibi Estadio Chile’de (Şili stadyumu) işkence görür.

O işkence anları tarihin en büyük kara lekelerinden biridir. Onu herkesten ayırıp dövüyorlar. Bileklerini ve ellerindeki tüm kemikleri kırıyorlar. Sonra alay edercesine eline bir gitar verip “şimdi çal bakalım” diyorlar. Kırık elleri ve gözlerinden dökülen yaşlarla Unitad Popular’ın ünlü marşı, "Venceremos"u söylemeye başlar:

Venceremos!
Kıralım zincirlerimizi!
Venceremos!
Zulme ve yoksulluğa paydos!
Biz kazanacağız…

Stadyumdaki kalabalık büyük bir coşkuyla ona eşlik etmeye başlıyor. Jara'nın katili olarak tarihe geçen "Prens" lakaplı Edwin Dimter Bianchi, Jara'nın kafasını dipçikle parçalar. Bedenini delik deşik ederler. Parmaklarını keserek tribünlerin önüne asarlar. Jara artık direnişin simgesi olmuştur. Elbette söylediği şarkı "Venceremos" da. Victor Jara'nın işkence edilmiş, 44 mermiyle delik deşik edilmiş bedeni dört gün sonra Santiago Mezarlığı yakınlarında bulunuyor ve eşi Joan tarafından toprağa veriliyor.

Jara’nın katledildiği stadyumun ismi 2003’te Victor Jara Stadyumu olarak değiştiriyor. Sadece bir nota bile o kanlı diktatörlerin korkulu rüyası olabiliyor. İşte müziğin gücü.


Calexico - Victor Jara's Hands

0 yorum:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...