10.01.2014

Tarkovsky'den zamanı durdurmak




Büyü ve büyü uygulamaları, fotoğrafçının fotoğrafı çekilene yarı-sevisel, yarı-ölümcül sahip oluşunu kullanırlar. Bu büyüsel yan benim için de çekici; ama fotoğraf çekme eylemi benim kafamda çok daha uzağa ve çok daha yukarılara gidiyor. Fotoğrafçılıkta yapılan şey gerçek bir nesneyi yeni bir güce, düşsel bir güce ulaştırmaktır. Gerçeğin tartışma kabul etmez yayılımı demek olan fotoğraf imgesi, hem böyledir hem de düşlerimle aynı hamurdan, düşsel evrenimle tam bir uyum içinde. Fotoğraf, gerçeği düş düzeyine yükseltir, gerçek bir nesneyi kendi öz söylenine dönüştürür. Fotoğraf makinesinin objektifi bir dar kapıdır, ünlü ölülerimi sakladığım içimdeki anıt kabire girmek için her biri sahip olunmuş tanrılara ve kahramanlara dönüşecek seçkinlerin geçtikleri bir dar kapı.

"Michel Tournier, Kızılağaçlar Kralı"




Andrei Tarkovsky.. Bir avuç filmiyle sinema sanatını tepeden tırnağa dönüştürmüş büyük bir yönetmen.. Sanatın ve insan varlığının amacı üzerine düşünmüş bir bilge.. Dış dünya ile idealleri arasındaki uyumsuzluktan muzdarip bir münzevi.. Bir çağdaş derviş diye çoğaltılabilir kendisine dair adlandırılmalar.. Yalnız sinema ile ilgili değil bu yazıdaki ana konum, onun zamanı durduran fotoğrafları..

Tarkovski görüntü aşığıdır.Ona göre fotoğrafı çekilen nesne, şiirsel bir nitelik taşır ve bu da ona gizem katmaktadır. Her şeyin iç içe geçtiği bütünlüğün anlaşılmasının, görüntü ile mümkün olabileceği düşüncesine sahiptir. Görüntünün düşüncesinden söz edilebilir, görüntünün özü sözcüklerle ifade edilebildiği gibi şekillendirilebilmektedir..

Yukarıda paylaşılan fotoğraf dahil olmak üzere aşağıdaki tüm fotoğraflar Tarkovsky'nin 1979 ve 1984 yılları arasında Rusya ve İtalya'da doğal ışık kullanarak Polaroid makineyle çektiği çalışmalarıdır. Aynı zamanda İtalya'da birlikte çalıştığı Nostalghia'nın senaristi Tonina Guerra, Tarkovski ve Polaraid makinesiyle ilgili anımsadıklarını şöyle aktarıyor;

"1977 yılında Moskova'daki düğün törenime Polaroid bir kamerayla geldi Trakovsky. Bu makineyi henüz keşfetmişti ve bizle beraberken de büyük bir zevkle kullanıyordu. O ve Antonioni nikah şahitlerimdi. O dönemde biz imzalarımızı atarken çalacak müziği onların seçmesi gerekiyordu. Mavi Tuna'yı ( Blue Danube) seçtiler.

O dönemde Antonioni de Polaroid kamera kullanıyordu. Özbekistan'da film çekeceğimiz (o filmi çekmedik) bir bölgede alan çalışması yaptığımız bir günde, çektiği fotoğraftan üç yaşlı müslümana verdi -Antonioni-. En yaşlısı fotoğraflara göz atar atmaz şu sözlerle cevap verdi; 'Bu ne işe yarar ki, zamanı durdurmak?' Bu olağan dışı reaksiyon öyle beklenmedikti ki, bizi şaşırttı ve hiçbir cevap veremedik.

Tarkovsky zamanın akışıyla ilgili çokça düşünmüştü ve yapmak istediği tek şey vardı: Onu durudrmak, Polaroid kamerada, bir anlığına bile olsa.."






































Son söz olarak günümüz tüketim toplumundaki fotoğraf çığırtkanlığını gördükçe, hakikati görmenin ve dahi düşünmenin imkansızlaştığını duyumsuyorum; gün duyarlılıktan çok reklam etiketli, kültür endüstrisi  ile ilişkilendirilmişlik yazık ki bizlerin fotoğraftaki yansıması..

"Güzel, peşinden koşmayandan kendisini gizler"

Tarkovsky

0 yorum:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...