Bugün insanlık
tarihinin en tuhaf ve yaratıcı bilim adamlarından biri olan Nikola
Tesla’nın 157’nci yaş günü. Alternatif akımdan, mikrodalga fırına,
floresan lambadan hızölçere bugün hayatımızda olan 700′ün üzerindeki
buluşun mimarı olan Nikola Tesla, modern dünyada evlerde ve ofislerde
kullanılan tüm elektrikli aletlerin babası olarak isimlendirilir.
Tesla, 10 Temmuz
1856’da Hırvatistan’da, papaz bir baba ile okuma yazma bilmeyen bir
annenin beş çocuğundan biri olarak dünyaya geldi. Babasının papaz
olmasını istediği Tesla, annesinin ondaki dehayı görmesi üzerine
kendisini bilime adadı. Tesla, kullanılan icatları kadar kullanılmayan
fikirleriyle de bilim çevrelerinin ilgisini çekmiş bir kişidir.
Özellikle doğanın enerjisini kullanma fikri çalışmalarının temelini
oluşturdu. Elektriğin hava yolu ile kablosuz olarak taşınması ve
insanların elektriğe “para ödememesi” gibi günümüzde dahi
ütopik gelen fikirleri olan Tesla, bu fikirleri ütopya olmaktan öteye
taşımış ve ABD’de yaptığı deneyler ile elektrik akımlarının kablosuz
olarak iletilebileceğini ispatlamıştır. Zaten ileride Niagara
Şelalesi’nin enerjisini kullanılabilecek bir forma sokmak isteyecek ve
ilk hidroelektrik santralini kuracaktı. Nikola Tesla’nın icat ettiği
hidroelektrik santrali sistemi günümüzde birçok ülkede hala kullanıldığı
gibi, Niagara üzerindeki ilk santral hala çalışmakta ve ABD ile
Kanada’ya elektrik vermeye devam etmektedir.
Tesla kendi dünyasında,
insanlardan uzak yaşayan asosyal bir insandı. Hayattaki en iyi
arkadaşları güvercinler oldu. 86 yaşında, bir otel odasında yalnız ve
beş parasız bir halde kalp yetmezliğinden öldü. Hatta öldüğü 3 gün sonra
ancak fark edildi.
Genç mühendis Tesla,
1882’de Edison’un Paris şirketlerinden birinde çalışmış daha sonra New
York’a giderek Edison tarafından elektrik mühendisliği yapmak için işe
alınmıştır. Bu noktadan sonra Tesla ile Edison arasında akımlar savaşı
başlamıştır. O yıllardan Edison doğru akımla aydınlatma üzerine
çalışıyordu, fakat dağıtım sistemi yetersiz kalıyordu. Edison, bu sorunu
çözmesi için Tesla’ya bir miktar ödenek teklif eder. Tesla, bu sorunu
çözer ancak Edison bu parayı ödemez. Edison’a göre Tesla’nın alternatif
akım sistemi sadece bir zaman kaybıdır. Bunun üzerine parasını alamayan
Tesla istifa eder. New York’ta bir süre parasızlıkla boğuşan Tesla, daha
sonra bir işadamı sayesinde çalışmalarına devam eder. Daha sonra
geliştirdiği bu altenatif akım sisteminin patenti 1 milyon dolara
Westinghouse firmasına satılır. Fakat bunu gururuna yediremeyen Edison
bu projeyi karalamaya çalışır. Elbette zaman Tesla’yı haklı çıkarır.
Günümüzde hala onun sisteminin kullanılması bu savaşın kazananı net bir
biçimde ortaya çıkarır.
Nikola Tesla, daha sonraki çalışmalarında sınırları aşmaya başlamıştı. Uzaktan radyo dalgaları ile yaptığı çalışmalar Mors koduyla yapılan haberleşmeden daha ileri gitti. 1898′de New York şehrinin
Madison Parkı’nda alanın ortasına büyük bir tank koydu ve suyla
doldurdu. Bu küçük gölün üzerine, yüzmesi için, 1 metre uzunluğunda
anten direği olan bir tekne koydu. Teknenin içinde bir radyo alıcısı
vardı. Nicola Tesla, seyircilerin isteği doğrultusunda ileri gitme, sağa
veya sola dönme, durma, geri gitme, ışıkları yakıp söndürme gibi
çeşitli şeyleri uzaktan radyo kontrol sayesinde yaptı. Unutulmaz gösteri
tüm seyircileri hayran bıraktığı gibi günlük gazetelerin ön
sayfalarında yer aldı. Bu buluş temel alınarak günümüzde uzaktan kumanda
ile kontrol edilebilen uzay mekikleri, uydular ve çeşitli silahlar
geliştirilmiştir. Günümüzdeki uzaygemisi uzaktan kumanda merkezleri
Nikola Tesla’nın yöntemini uygulamaktadır.Tesla, artık buluşlarını bir
sihirbaz edasıyla tanıtıyordu. Tesla bu dönemde art arda birçok patent
aldı. Bu kadar hızla alınan patent serisinin eşi görülmemişti. Fikirler
ilginç ve bir o kadar farklıydı, bir çelişme ya da bir tahmin yoktu.
Dünya çapında telsiz sistemi ve iyonosfer tabakası ile ilgili
çalışmaları çağının çok ötesindeydi.
İkinci dünya savaşı
sırasında buluşlarının kitle imha silahlarına dönüştürülmesinden
korkuldu. Son dönemlerinde borç batağı içerisinde ölümü beklemeye
başladı. 100 yaşına gelince zihnindeki her şeyi insanlarla paylaşacağını
söyleyen Tesla’nın ömrü buna yetmedi. Hayatı boyunca asıl amacı
enerjinin kablosuz transferi olan bu dahinin, bir keresinde 20 ampulü
kablosuz yakabildiği kayıtlara geçmiştir.
Tüm hayatını insanlığa
adayan, hiç evlenmeyen, en iyi dostları Amerikan yazar Mark Twain ve
güvercinler olan bu eşsiz bilim insanına hak ettiği değer gerek geçmişte
gerek günümüzde tam anlamıyla verilmemiştir. Bu dahi tutunamayanın
nedense ismi ders kitaplarında nadiren geçer ve pek bilinmez. Hep bize
öğretilen Edison ismidir. Elektrik lobisinin işi olsa gerek diyerek
konuyu kısa keselim. Son olarak, Nikola Tesla’nın ölümünün ardından ABD
hükümetinin çalışmalarına ait tüm dokümanlara el koyduğunu ve bu
dokümanları “gizli belge” olarak inceleme altına aldığını hatırlatalım.
Firewater - Electric City