Fil’in en büyük şanssızlığı yanlış zamanda yanlış yerde doğmasıydı.
Hindistan’da filleri yetiştirmek için, onları küçücükken kalın bir
zincirle bir kazığa bağlarlarmış. Tabi bu yavru filin bu zinciri
koparabilmesi, kırabilmesi ya da kazığı söküp atabilmesi mümkün
değildir. Küçük fil önceleri bundan kurtulmak için tüm gücüyle uğraşır,
defalarca dener ama sonucu değiştiremez, özgürlüğüne kavuşamaz. Yıllar
geçer, fil kocaman olur... Bağlı olduğu kazığın ve zincirin onlarca
katına gücü yetebilir artık. Ama fil asla böyle bir girişimde bulunmaz. O
özgür olamayacağına inanmıştır, artık kırılamayan şey, filin zinciri
değil inancıdır.
Bu duruma "Öğrenilmiş Çaresizlik" deniyor.
Güvercinin yanlışı ise üstüme sinmişliğin vardı diyerek bir kutuya gönüllü girmesiydi.
Bir güvercin, bir kutuya konulup, kutunun içinde bulunan düğmeye
bastığında ona bir parça yem veren kapak açılırsa, düğmeye bastığı için
ona bir ödül verildiğini zamanla öğrenir. Düğmeye basar, yem kapağı
açılır ve gidip ödülünü alır. Ancak bu aşamadan sonra yem kapağı 30
saniyede bir açılacak şekilde ayarlanırsa düğmeye basmamasına rağmen
kapağın açılmasına güvercin şaşırır. Ödül almak için ne yaptığını
düşünür ve kapak her açıldığında ne yaptığına bakar, eğer kanat
çırpıyorsa kanatlarını çırptığı için ödül verildiğini zanneder ve
sürekli olarak kanatlarını çırpmaya başlar. Eğer yürüyorsa, yürüdüğü
için ödül verildiğini zanneder ve sürekli olarak ödül için yürümeye
başlar. Oysa kapak zaman ayarlı olduğu için açılmaktadır.
Bu duruma “Güvercinin Batıl İnancı” deniyor.
- Güvercin: İki yanlış bir doğru etmez.
- Fil: Ya ikimiz doğruysak ve diğer herkes yanlışsa?
Peki bir fil ve güvercin olmasaydık; başka bir zamanda, başka bir yerde
her şey çok farklı olabilir miydi gerçekten? Ya da Almanya yenilince
bizde mi yenilmiş sayıldık?
Kim bilir, belkide bu hayatta sadece ikimiz doğruyduk ve farkında olmadan yenildik koca bir yenilgiler tarihinde.
School Of Seven Bells - White Elephant Coat
The Black Angels - Doves
0 yorum:
Yorum Gönder